U około 10% osób w ciąży stwierdzane jest nadciśnienie tętnicze. Jest to bardzo poważna komplikacja, zatem pomiar ciśnienia tętniczego powinien być wykonany podczas każdej wizyty u lekarza ginekologa. Wartość ciśnienia tętniczego ma znaczący wpływ na stan kliniczny ciężarnej i płodu.
Nadciśnienie tętnicze – zmiany w okresie ciąży
Ciąża jest stanem, w którym pozim ciśnienia tętniczego ulega okresowym zmianom. W prawidłowym przebiegu, do 22-24 tygodnia, obserwuje się spadek ciśnienia tętniczego: rozkurczowego o 10 mmHg w pierwszym trymestrze i 15 mmHg w drugim trymestrze. Przyczyną tego zjawiska jest rozszerzenie łożyska, będące następstwem zwiększenia się wydzielania czynników rozszerzających naczynia krwionośne.
W kolejnym etapie ciśnienie tętnicze powinno wrócić do normy sprzed ciąży. Wystąpienie nadciśnienia tętniczego, po około 20 tygodniu ciąży, klasyfikowane jest jako nadciśnienie wywołane ciążą (PIH). Jeśli wraz z nadciśnieniem wystąpi białkomocz, to diagnozowany jest stan przedrzucawkowy. Stan przedrzucawkowy jest poważną komplikacją i zagraża zdrowiu oraz życiu osoby w ciąży. Nadciśnienie tętnicze łagodne występowało w 33% ciąż zakończonych przedwczesnym porodem. U kobiet z nadciśnieniem tętniczym ciężkim przedwczesny poród miał miejsce aż w 70% przypadków.
Nadciśnienie tętnicze w ciąży – zagrożenie dla płodu
Nadciśnienie tętnicze jest zagrożeniem nie tylko dla osoby w ciąży, ale także dla płodu. Stan ten zmniejsza przepływ krwi przez tętnice maciczne, powodując niedożywienie i niedotlenienie płodu. Brak wystarczającej ilości substancji odżywczych powoduje zahamowanie wzrostu płodu i zbyt szybkie starzenie się łożyska.
Mimo że, wraz z rozwojem ciąży potrzeby płodu rosną, to układ krwionośny kobiety cierpiącej na nadciśnienie tętnicze, nie jest zdolny zwiększyć przepływu krwi do łożyska, w rezultacie dochodzi do stanu zagrożenia płodu i konieczne staje się przedwczesne zakończenie ciąży. W takim przypadku wskazane jest cesarskie cięcie. Śmiertelność kobiet i płodów jest znacznie większa u osób z nadciśnieniem tętniczym ciężkim oraz u osób ze zdiagnozowanym nadciśnieniem tętniczym w pierwszym trymestrze ciąży.
Stan przedrzucawkowy
Z nadciśnieniem tętniczym związany jest stan przedrzucawkowy. Schorzenie to diagnozuje się, gdy wraz z nadciśnieniem tętniczym wystąpi białkomocz. Wśród czynników ryzyka wymienia się: cukrzycę, nadciśnienie tętnicze, otyłość, młody wiek, zakażenie dróg moczowych i ciążę mnogą. Stan przedrzucawkowy może prowadzić do rozwoju ogólnoustrojowych zmian (zespół HELLP), objawiających się m.in. hemolizą, małopłytkowością, nudnościami, białkomoczem, bólem głowy, bólem prawego podżebrza. Stan ten może doprowadzić m.in. do niewydolność wątroby i rzucawki.
Podsumowanie
Nadciśnienie tętnicze w ciąży powinno być ściśle kontrolowane. Jest to poważne schorzenie, mogące skutkować wieloma, groźnymi dla zdrowia i życia kobiety oraz płodu, powikłaniami.